Tüm organizmalar Prokaryotik veya Ökaryotik olarak sınıflandırılır. Nukleus veya zara bağlı organellerden yoksun organizmalara prokaryot, ökaryotlarda DNA ve zara bağlı organelleri içeren 'gerçek' çekirdekler bulunur. Ökaryotlar tek hücreli ya da çok hücreli organizmalar olabilir. DNA (DeoxyriboNucleic Acid), tüm canlı organizmaların gelişimi ve işleyişi (istisna RNA virüsleri) için kullanılan genetik bilgiyi içeren bir nükleik asittir. DNA'da, genetik bilgiyi taşıyan dizilere genler, diğer diziler yapısal amaçla veya genetik bilgiyi düzenlemeye yöneliktir.
Prokaryotik DNA
Bakteri, prokaryot için iyi bilinen bir örnektir. Prokaryotların çoğunun tek hücreli olmasına rağmen, birkaçının yaşam döngüsünde çok hücreli aşamalar vardır. Genellikle, prokaryotun sitoplazması ribozom ve nükleoid içerir ve düzensiz DNA dizileri bulunur. Nükleoidde tek bir DNA döngüsü mevcut. Histon proteinine sahip değildir ve dairesel kromozom olarak görülür.
Ökaryotik DNA Tüm hayvanlar, bitkiler ve mantarlar ökaryotik organizmalardır; nükleer zarf tüm ökaryotik organizmalar için en belirleyici karakterdir. Ökaryotlarda çoğunlukla DNA hücre çekirdeğinde depolanır, ancak bazıları kloroplastlar ve mitokondri gibi organellerde bulunur. Histon proteini ve organize DNA, kromozomun içinde sıkıştırılır.
Canlı organizmalarda DNA, sıkıca bir arada tutulan ve çift sarmal yapı oluşturan bir çift molekül olarak var olur.
Yapısal olarak DNA, nükleotid olarak adlandırılan, tekrar eden birimlerden yapılmış iki uzun polimerden oluşur. DNA ipliğinin omurgası, değişen fosfat şekeri kalıntıları tarafından yapılır. Şeker pentoz olarak adlandırılan beş karbonlu şeker olan 2-deoksiribozdur. Her bir şeker, bitişik şeker halkalarının üçüncü ve beşinci karbon atomları arasındaki fosfodiester bağını oluşturan fosfat grubu tarafından birleştirilir. Çift sarmal yapıda, bir sicimdeki nükleotidin yönü, diğer durma yönünün tersidir (yani anti-paralel). DNA iplikçiklerinin asimetrik uçları, 5 'ucunun bir terminal fosfat grubuna sahip olduğu ve 3' ucunun bir uç hidroksil grubuna sahip olduğu 5 '(beşinci) ve 3' (üç asal) uçlardan oluşur. DNA çift sarmal nükleotidler arasındaki hidrojen bağları ve nükleobazlar arasındaki baz istifleyici etkileşimleriyle dengelenir. DNA'da adenin (A) sitozin (C), guanin (G) ve timin (T) gibi dört baz bulunur. A ve G'ye pürinler, C ve T'ye pirimidin denir. Bu dört baz şekere veya fosfata bağlanır ve komple nükleotidi oluşturur.Bir iplikteki her bir nükleobaz diğer iplikçikte bir nükleobaz türü ile etkileşir. Pürinler hidrojen bağlarını pirimidine oluştururlar. Burada A, sadece iki hidrojen bağı ile T'ye bağlanır ve C, sadece üç hidrojen bağı ile G'ye bağlanır.
Prokaryotik
DNA ve Ökaryotik DNA arasındaki fark nedir? • Ökaryotlarda DNA, çoğunlukla hücre çekirdeğinde bulunurken, bazıları mitokondriya ve kloroplasta, prokaryotlarda ise sitoplazmada bulunur.
• Genellikle Ökaryotlarda doğrusal kromozomlar iken Prokaryotlarda DNA dairesel kromozomlar halinde bulunur.
• Ökaryot DNA'sında histon proteini bulunur, ancak prokaryotta bunun yoktur.
• Prokaryotlarda tek bir kromozomal DNA döngüsü bulunurken Ökaryot DNA sıkı bağlı ve organize kromozomlarda bulunur.
• Prokaryotlarda birçok önemli gen plazmid olarak adlandırılan uydu DNA'sında saklanır, ancak ökaryotların sadece bazılarında bu plazmid bulunur.
