Rasyonalizm ve ampirik arasındaki fark

Rasyonalizm ve Empirizim üzerine kurulmuş inşa edilmiş bir süreç mi?

Yazan: Jay Stooksberry

Bilgi nereden çıkar? İnsanlık için doğal olarak yetenekli mi yoksa deneyime dayalı inşa edilmiş bir süreç mi? Bu tavuk ya da yumurta soruları epistemolojinin ya da bilginin çalışmasının merkezinde yer alır. Dahası, bu sorular felsefe için "sıfır noktası" dur. Bu temel düzeyde felsefi tartışmada yer alan iki düşünce ekibi vardır: ampirik ve rasyonalizm.

Bu dünya görüşleri arasındaki temel fark, tecrübenin bilgi yaratımı ile olan ilişkisidir. Rasyonalistler için, bilgi doğuştan gelir ve a priori veya tecrübe öncesi gerçekleşir. Akılcılık, duyuları algılamamıza şüphe uyandırıcı olma eğilimindedir. Gördüğümüz, duyduğumuz, kokladığınız, tadacağımız ve hissettiğimiz şey, sadece tecrübeler tarafından önyargılı görüşlerdir - bu yüzden, hepsi aynı deneyimleri paylaşamayacağımızdan gerçeğin kaynakları olarak tam olarak güvenilir olamazlar. Örneğin, post-travmatik stres bozukluğu çeken bir savaş gazisi, yakınlarda rastgele geri gönderilen bir arabanın, bozukluğu olmayan birinden daha farklı bir sonuç doğuracağını belirtiyor.

Rasyonelciler, duyusal algı yerine aklıya güvenirler. Sebepsiz dünya, etkili bir şekilde bölümlenemeyen veya tam olarak anlaşılamayan büyük bir renk ve gürültü önleyecekti. Rasyonalizmin vaftiz babası olarak düşünülen Rene Descartes, basitçe "Bence bu nedenle yaşıyorum. "Basitçe söylemek gerekirse, düşünmek ve rasyonalize etmek, insan varlığının temelini oluşturur. Bu felsefi gerçek, benliğin varlığının kendi kendine gerçekleştirmesi ile tam olarak anlaşılabilir olduğunu varsayıyor.

Aynı rasyonalist aksiyom gerçeğe uygulanabilir. Mutlak hakikat rasyonalistin zihninde bir kesinliktir. Bir kişi "hakikatin göreceli" olduğunu iddia ettiyse, mutlak bir meselede doğru olduğunu iddia etmeleri gerekir. Bu nedenle, mutlak gerçeğin varlığı, doğrusu kendinde doğru bir aksiyum olarak teyit edilir.

Bu tartışmanın diğer tarafında ampirizm yer almaktadır. Deneyciler, bilginin yalnızca bir posteriori veya tecrübe sonrasında oluşabileceğine inanır. İnsanlar "boş bir kayrak" ile başlar ve deneyimler biriktikçe o mermiyi bilgi ile doldurmaya başlarlar. Empiristler, bilgi doğuşsa, neden çocuklar herşeyi bilmeden doğarlar? Bir maddenin bilimsel indüksiyon yöntemini başarıyla geçemediği sürece hiçbir şey kesin olamaz.

Bilginin gözlem yoluyla nasıl elde edilebileceğine dair harika bir örnek Schrödinger'in kedisidir. Erwin Schrödinger teorik bir paradoks ve düşünce deneyini sundu; bu kedi, radyoaktif madde ve atom azaltma sensörü içeren çelik bir kutu içine kilitlendi.Bu bozguncu, atom bozulması tespit edildikten sonra kırılmaya ve dökülmeye ayarlanır - böylece kediyi öldürür. Bununla birlikte, içeriyi görememesi gereken kutunun sıradan gözlemcisinden, kedi aynı anda canlı ve ölü olarak düşünülebilir; sadece gözlem P. E. T. A. ile iletişime geçilmesinin gerekip gerekmediğini gösterecektir.

Görünüşte çatışan bu dünya görüşlerinin tamamen birbirlerine zıt olmadığını hatırlamak önemlidir. Epistemolojiye yönelik her iki yaklaşımın birbirini tamamladığı olaylar vardır. Küçük bir çocuğu, ilk kez sıcak bir tabağa dokunmak üzere olduğunu düşünün. Çocuk aşırı ısı ve insan eti üzerindeki olumsuz etkileri hakkında sınırlı bir bilgiye sahip olmasına rağmen, ister istemeseniz de ağrı içinde bir çarpışma rotası yakalamak üzeredir. Gözyaşları kurumduktan sonra çocuğun gelecekte başka plakalara yaklaşımını umut verecek bir duyusal deneyimi var. Yüzeyde, bu tamamen deneysel bir an gibi görünüyor (burada deneyim şekil algılamayı şekillendiriyor), ancak doğuştan gelen nedensellik anlayışı da bu denklemin içine girmiştir. Çalışmalar, neden ve sonuç olaylarının insanın DNA'sına evrim mekanizması olarak dahil edildiğini anlamanın kabiliyetini göstermiştir. Hem doğal özellikler (rasyonalizm) hem de doğrudan deneyim (ampiriklik), çocuğun ileride sıcak tabaklarla ilgili bilişsel işlevlerini ve fiziksel reaksiyonlarını şekillendirecektir. Bu doğa ve besleyici bir vaka.

Rasyonalizm ve ampirizm, insan uygarlığının doğusundan bu yana felsefi tartışmaların bir parçası olan epistemolojik araştırmaların temelini oluşturur. Bilginin nereden geldiğini anlamak kolaylıkla cevaplanmış bir soru olmayacak, çünkü genellikle sorular daha fazla soru önermektedir. Albert Einstein en iyisini şöyle anlattı: "Ne kadar çok öğrenirsem, ne kadar bilmediğimi anlarsın. “